Kamboçya edebiyatı, trajik bir ulusal tarih ve sözlü hikaye anlatma kültüründen doğan eşsiz bir yaratımdır. Vincent Wood, Kamboçya edebiyatının tarihini ve Khmer yazarlarının yirminci yüzyılda karşılaştığı mücadeleleri araştırıyor.
Tarihsel olarak, Kamboçya nüfusunun sadece küçük bir kısmı okuryazardı ve ülkenin hikaye anlatma geleneklerinin büyük bir kısmı sözlü ve yerel folklora dayanıyor. Bu hikayeler, Budizm ve Hinduizmin hakim dinlerinden büyük ölçüde etkilenir ve ayrıca yakındaki Hindistan'ın kültürel etkisini de yansıtır. Bu tür sözlü öykülerin en eski örneği, geleneksel olarak ayetlerin yanında dansla tiyatro olarak sahnelenen Hint destanı Ramayana'nın Kamboçyalı bir versiyonu olan Reamker'dir. Kamboçya tarihinin çoğunda, yazılı edebiyat çoğunlukla ülkenin kraliyet mahkemeleri veya Budist manastırlarıyla sınırlıydı.
1863'te Kamboçya, ülkeye yeni edebi tutumlar ve teknolojiler getiren Fransa'nın bir koruyucusu oldu; 1908 yılında Khmer'deki ilk kitap Phnom Penh'te basılmıştır. Bu, Kamboçya edebiyatının yeni bir çiçeklenmesine izin verdi ve 1954'e kadar Khmer Yazarlar Derneği, yazıyı teşvik etmek, aynı zamanda edebiyata yeni temalar ve yön vermek için kuruldu.
Ancak, Khmer Rouge'un 1975'teki iktidarı ele geçirmesi ve sonraki sosyal mühendislik politikaları, Khmer edebiyatı üzerinde yıkıcı bir etkiye sahip olacaktır. Khmer Rouge, 'serbest piyasa faaliyetlerine katılımdan' şüphelenilenleri ortadan kaldırmak istedi ve bu da 'entelektüel' olarak gördükleri zulme ve kitlesel öldürmeye yol açtı; genellikle sadece eğitimi olan herkes, hatta sadece gözlük takan herkes. Sonuç olarak, Khmer Yazarlar Derneği gibi kuruluşlar hızla feshedildi.
Khmer Rouge'un yenilgisi ve bırakılmasının ardından 1979'da yazarlar damgalama ve zulümden kurtuldu ve Khmer Yazarlar Birliği 1993'te yeniden kuruldu. komünist diktatörlük altında, aralarında Ödediğimiz Ücreti yazan Vatey Seng ve Khmer Ruhunun Yansımaları yazan Donanma Phim vardı. Bu romanlar yazarların kendilerinin iyileştirme sürecinin bir parçasıydı, aynı zamanda bütün bir ulusun ruhunun da bir parçasıydı.
Tararith Kho, hem kendi ülkesinde hem de uluslararası alanda kendisine isim veren birkaç Kamboçyalı yazardan biridir. Kamboçya dışında totaliter bir toplumda büyümek ve Öldürme Tarlalarının zulmüne tanıklık etme konusundaki şiiri popülerlik kazanıyor ve 2012'de Harvard'da Risk Bursu uzmanı oldu. Kitapları ve şiir antolojileri arasında Hayat Dersi, Kültür Yalnız Kalmamalı, Pişman, Kırmızı Baskı ve Khmer Nijerya Şiiri bulunmaktadır.
Diğer son literatür hâlâ ağırlıklı olarak Somaly Mam'un Kayıp Masumiyet Yolu gibi ülkeyi rahatsız eden büyük sorunlara odaklanmaktadır. Kitap, Mam'un Kamboçya'daki seks ticaretinin esiri olarak çocukluğu ve ergenliği hakkında bir anı ve insan ticaretinin bugüne kadarki farkındalığının artırılmasına yardımcı oluyor. Mam, diğer birkaç yazarla birlikte, eserinin tercüme edilmiş versiyonları aracılığıyla biraz para kazanmayı başardı, ancak genel olarak, Khmer'de yazan Kamboçyalılar hala eserlerinden iyi bir gelir elde etmek için mücadele ediyorlar, edebiyat üretimini boğuyorlar. Mam kendisi artık insan ticareti ile mücadele gruplarını desteklemek için bu paranın bir kısmını kullanarak filantropi ile aktif olarak ilgileniyor.
Birçok yazarın zulüm korkusuyla ortadan kaldırıldığı veya kaçtığı bir ülkede, Kamboçya edebiyatına yeni bir hayat veren bu az sayıda - deneyimleri ve uluslarının yargılamaları hakkında yazıyorlar. Henüz tamamen bitmemiş, hikayelerini anlatmak isteyenler için uzun ve zorlu bir mücadele oldu, ancak Mam ve Kho gibi insanlara yol gösteren bu sorunlu ülke için hala daha parlak bir edebi gelecek için umut var.
Vincent JS Wood adlı geliştiriciden
